نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 698 )  

ســوره 5 : انعـــام ( مکّی ـ 165 آیه دارد ـ جزء هفتم ـ صفحه 128 )

  ( قسمــت چهــل و ششــــم )

سراج ولایت

 ( جزء هشتــم صفحه 149 آیه 154) 

بِســـمِ اللّهِ الـرَّحمــنِ الــرَّحیــم

 ثُمَّ آتَیْنَا مُوسَى الْکِتَابَ تَمَامًا عَلَى الَّذِیَ أَحْسَنَ  وَ تَفْصِیلًا

لِّکُلِّ شَیْءٍ وَ هُدًى وَ رَحْمَةً لَّعَلَّهُم بِلِقَاء رَبِّهِمْ یُؤْمِنُونَ

تفسیر لفظی :

آن گاه به موسى کتاب دادیم براى این که [نعمت را] بر کسى که نیکى کرده است تمام کنیم

و براى اینکه هر چیزى را بیان نماییم و هدایت و رحمتى باشد

امید که به لقاى پروردگارشان ایمان بیاورند

تفسیر ادبی و عرفانی :

ای محمد ؛ پس از آن که راه شرع نمودی ،

و آداب و احکام شرع درآموختی

و حلال و حرام را روشن بساختی

و به امر معروف و نهی از منکر امر فرمودی ،

آنان را بشارت ده که :

این نعمت بر ایشان امروز به روح مناجات و طاعات ،

و فـــــــردا به نعیم باقی و درجات عالی تمام کنم !

خداونــــد فرماید :

ما موسی و بنی اسرائیل را ( تَماماً عَلَی الَّذِی اَحسَن یعنی تمام بر وجه احسن کنند ) گفتیم ،

ولی امّت محمد مصطفی (ص) را ( اَتمَمتُ عَلَیکُم نِعمَتِی یعنی نعمت بر شما تمام کردیم ) گفتیم !

 و تمامی نعمت به این است که :

چراغ هدایت در دل شما افروختیم

و سراج ولایت را بر شما ارزانی داشتیم ،

تا به راه راست روید ،

و بر آن صراط مستقیم محکم و استوار باشید ،

و بر پیِ آن روید ،

و در آخر آیت فرمود :

آنان که بر راه راست نرفتند ،

و امامانی دیگر پذیرفتند

راه های کج و گمراهی گرفتند ،

نه ایشان امّت تو هستند ، و نه تو شفیـــع ایشان !

ایشان را نه نور بصیرت است نه چراغ معرفت ،

نه سخن بر بیّنت و نه اِتِّباعِ کتاب و سنّت ! 

... وَ بِعَهْدِ اللّهِ أَوْفُواْ ...

سزاوارترین عهدها به وفــــا ، امر به معروف و نهی از منکر است ،

که در آغاز باید به نفس خود امر به معروف کنی ،

اگر از تو نپذیرفت او را بر گرسنگی و بی خوابی و ریاضت ده

و یـــــــــاد خـــــــــدا بسیــــــــار کن

و با صالحان بنشین تا بیشتر به معروف راغب شوی ،

سپس دیگران را امر به معروف کن ،

پس از آن به نفس خویش نهی از منکر کن ،

اگر نپذیرفت او را با سیاحت و ریاضت و عزلت و کم حرفی و سکوت و شکیبائی ادب کن ،

و چون از تأدیب نفس فارغ گشتی ، دیگران را نهی از منکر کن .